Biologische wapens in Oekraïne?

Waarom dit een belangrijk thema is.

Bron: Dr Curtis FJ Doebbler  
countercurrents.org 14 april 2022 ~~~

Een van de ernstigste beschuldigingen die uit het Oekraïens-Russische conflict naar voren is gekomen, is dat de VS met Oekraïne zou hebben samengewerkt om biologische wapens te ontwikkelen. Hoewel het bewijsmateriaal indirect is en door de Amerikaanse regering ten stelligste wordt ontkend, is er reden tot bezorgdheid en tot optimisme.

Russische bronnen hebben beweerd dat er in Oekraïne door de VS gefinancierde biolaboratoria zijn die betrokken zouden kunnen zijn bij onderzoek naar biologische wapens. Op de Russische zender TV1 verklaarde de woordvoerster van het Russische Ministerie van Buitenlandse Zaken, Maria Zakharova, dat “Rusland de Verenigde Staten om opheldering vraagt over de activiteiten in laboratoria in Oekraïne die biologische wapens lijken te produceren” en dat Rusland, op basis van buitgemaakt bewijsmateriaal dat niet openbaar is gemaakt, tot de conclusie was gekomen dat

…dat in Oekraïense biolaboratoria in de onmiddellijke nabijheid van het grondgebied van ons land [Rusland] componenten voor biologische wapens zijn ontwikkeld. De dringende vernietiging van bijzonder gevaarlijke pathogenen op 24 februari vond plaats om te voorkomen dat zou worden ontdekt dat Oekraïne en de Verenigde Staten van Amerika artikel 1 van het Verdrag inzake het verbod op biologische en toxinewapens zouden schenden. En mag ik nog een vraag stellen? Hoe is het allemaal vernietigd? Is het wel allemaal vernietigd? Dit werd gesteld door het Ministerie van Volksgezondheid (the Ministry of Health.). En wie heeft jarenlang het Ministerie van Volksgezondheid geleid? Uit welk land kwam deze geweldige dokter ? Weet je nog? Ik weet het nog heel goed – uit het Amerikaanse continent. Dus, de vraag staat open: zijn deze biomaterialen nu wel of niet vernietigd? En hoe kan dit worden geverifieerd?[1]

Volgens de Russische media reageerde voormalig CIA-analist Larry Johnson op deze berichten door te stellen dat “[er] geen morele of nationale veiligheidsrechtvaardiging is” voor het vermoedelijke Amerikaanse biowapenprogramma in Oekraïne.[2] Hij vervolgde dat “[dit] nu verklaart, althans voor mij, waarom de Verenigde Staten er zo op aandrongen om deze oorlog met Rusland te provoceren. Het is bijna onmogelijk om een biowapenprogramma in de doofpot te stoppen.”[3] En professor Francis Boyle van het University of Illinois College of Law heeft opgemerkt dat “afgaande op de binnenkomende rapporten, het erop lijkt dat de VS bio-oorlogsprogramma’s in Oekraïne hebben uitgevoerd in strijd met het Verdrag inzake Biologische Wapens (BWC) en de Biologische Wapens Anti-Terrorisme Wet van 1989 (BWATA). “[4] Volgens Sputnik International merkte Boyle ook “op dat Amerikaanse neoconservatieven, een invloedrijke politieke groepering waar Victoria Nuland mee verbonden is, al lang flirtten met het idee van biologische oorlogswapens die gericht zouden kunnen zijn op specifieke genotypes en gebruikt zouden kunnen worden als een “politiek nuttig instrument” …[en] … het Project for the New American Century (PNAC), een grote neocon denktank in de VS, besprak dat openlijk in hun manifest ‘Rebuilding America’s Defenses’ (2000). ‘[5] Chinese en Syrische regeringsfunctionarissen hebben ook beweerd dat de VS bio-militaire plannen hadden in Oekraïne.[6]

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gaf deze verklaring uit om de beweringen te weerleggen. De verklaring is in zijn geheel overgenomen:

Het Kremlin verspreidt opzettelijk regelrechte leugens dat de Verenigde Staten en Oekraïne chemische en biologische wapenactiviteiten ontplooien in Oekraïne. Wij hebben ook gezien dat functionarissen van de Volksrepubliek China deze samenzweringstheorieën echoën. Deze Russische desinformatie is totale onzin en niet de eerste keer dat Rusland dergelijke valse beweringen tegen een ander land verzint. Bovendien zijn deze beweringen gedurende vele jaren onomstotelijk en herhaaldelijk ontkracht.

Zoals we de hele tijd al hebben gezegd, verzint Rusland valse voorwendselen in een poging zijn eigen afschuwelijke acties in Oekraïne te rechtvaardigen. De Verenigde Staten bezitten of exploiteren geen chemische of biologische laboratoria in Oekraïne, zij voldoen volledig aan hun verplichtingen uit hoofde van het Verdrag inzake chemische en biologische wapens, en zij ontwikkelen of bezitten dergelijke wapens nergens. Het is Rusland dat actieve programma’s voor chemische en biologische wapens heeft en het Verdrag inzake chemische wapens en het Verdrag inzake biologische wapens schendt.

Tenslotte heeft Rusland een staat van dienst als het gaat om het beschuldigen van het Westen van de misdaden die Rusland zelf begaat. Deze tactiek is een voor de hand liggende truc van Rusland om verdere opzettelijke, niet-uitgelokte en niet-gerechtvaardigde aanvallen op Oekraïne te rechtvaardigen. We verwachten ten volle dat Rusland zal doorgaan met het verdubbelen van dit soort beweringen met verdere ongefundeerde beschuldigingen.[7]

Witte Huis pers secretaris Jen Psaki noemde wat zij noemde de Russische “valse beweringen,” en leek het af te leiden met een verklaring over Rusland’s “lange en goed gedocumenteerde staat van dienst van het gebruik van chemische wapens….”[8] Pentagon woordvoerder John Kirby, noemde de Russische beschuldigingen “absurd” en “lachwekkend. “[9] De Amerikaanse nieuwszender CNN was het ermee eens “dat er biolabs in Oekraïne zijn, zoveel is waar,” maar ging verder met het beschrijven van deze biolabs als “geen biowapens te ontwikkelen, “maar om oude Sovjetwapens die in de voormalige Sovjetrepublieken zijn achtergelaten veilig te stellen.”[10] Een fact-check van de British Broadcasting Corporation vond, net als de CNN, dat er wel degelijk biolabs bestonden in de Oekraïne, maar dat er “geen bewijs was dat ze werken aan de productie van biologische wapens.”[11]

Desondanks verwijderde de Amerikaanse regering op 9 maart 2022 15 links naar documenten over haar samenwerking met Oekraïne op het gebied van biolabs die bleken te kunnen werken met gevaarlijke ziekteverwekkers van haar Kyiv Ambassade website.[12] Deze links werden op 11 maart 2022 hersteld nadat een Bulgaar ze op 10 maart 2022 als vermist had opgegeven.[13] Uit de verdwenen documenten bleek dat het Amerikaanse Department of Defense een biolab financierde dat onder het gezag van het Oekraïense ministerie van Volksgezondheid was gebouwd door het particuliere Amerikaanse bedrijf Black & Veatch.[14] De twaalf laboratoria bevinden zich in Zakarpartska, Vinnytsia, Ternopil, Lviv, Luhansk, Kherson, Kharkiv en Dnipropetrovsk in Oekraïne en hadden 21 miljoen dollar aan financiering ontvangen van het Amerikaanse Department of Defense. Op basis van zijn onderzoek kwam de Franse bondgenoot Radio France International (RFI) tot de conclusie dat “wat de status van de biolabs ook moge zijn, de woordenstrijd erover heeft nog geen winnaar,” en merkte op dat “het nu aan de Amerikanen is om meer transparantie over het project te verschaffen.”[15]

Reuters, een nieuwsdienst gevestigd in het Verenigd Koninkrijk en eigendom van de Canadese Thomson Reuters Corporation meldde op 11 maart 2022 dat

[i]in antwoord op vragen van Reuters over haar werk met Oekraïne in de aanloop naar en tijdens de invasie van Rusland, zei de WHO donderdag in een e-mail dat ze verschillende jaren heeft samengewerkt met Oekraïense volksgezondheidslaboratoria om veiligheidspraktijken te bevorderen die helpen voorkomen dat “per ongeluk of opzettelijk ziekteverwekkers worden vrijgelaten.”

“Als onderdeel van dit werk, heeft de WHO het ministerie van Volksgezondheid in Oekraïne en andere verantwoordelijke instanties sterk aanbevolen om pathogenen met een hoge dreiging te vernietigen om elke mogelijke verspreiding te voorkomen,” zei de WHO, een agentschap van de Verenigde Naties.

De WHO wilde niet zeggen wanneer zij de aanbeveling had gedaan en gaf ook geen bijzonderheden over de soorten ziekteverwekkers of toxines die in Oekraïense laboratoria waren ondergebracht. Het agentschap gaf ook geen antwoord op vragen over de vraag of zijn aanbevelingen waren opgevolgd.[16]

Het Oekraïense rapport van 2021, is vereist op basis van het Verdrag inzake het verbod van biologische en toxinewapens.[17] In dit rapport wordt inderdaad toegegeven dat in Oekraïne verschillende biolaboratoria zijn gevestigd waar met gevaarlijke ziekteverwekkers wordt gewerkt, maar er wordt niet aangegeven dat er aan biologische of toxinewapens wordt gewerkt,[18] maar als men dat wel zou doen, zou men een duidelijke schending van het verdrag hebben toegegeven. Het Oekraïense rapport geeft wel aan dat in zijn biolabs “micro-organismen van de pathogeniteitsgroepen III-IV” zijn opgeslagen.[19] In het Laboratory Biosafety Manual van de Wereldgezondheidsorganisatie worden deze twee groepen pathogenen als volgt gedefinieerd

Risicogroep 3 (hoog individueel risico, laag gemeenschapsrisico): Een ziekteverwekker die gewoonlijk een ernstige ziekte bij mens of dier veroorzaakt, maar die zich gewoonlijk niet van het ene besmette individu naar het andere verspreidt. Doeltreffende behandeling en preventieve maatregelen zijn beschikbaar. Risicogroep 4 (hoog individueel en gemeenschapsrisico): Een ziekteverwekker die gewoonlijk een ernstige ziekte bij mens of dier veroorzaakt en die gemakkelijk, direct of indirect, van het ene individu op het andere kan worden overgedragen. Doeltreffende behandeling en preventieve maatregelen zijn gewoonlijk niet beschikbaar.[20]

Hoewel dit soort pathogenen voor biologische oorlogsvoering zouden kunnen worden gebruikt, is hun bestaan op zich geen bewijs dat de biolabs daarmee bezig waren.

Noch de Russische aantijgingen met slechts oppervlakkige bewijzen, noch de Amerikaanse replieken die slechts opinies bleken te zijn, helpen een waarnemer echt om de waarheid te begrijpen. Zowel Rusland als de VS, en hun respectieve staatsmedia, proberen waarnemers te laten geloven wie zij het meest zouden moeten vertrouwen.

Gevaar in verleden en heden

Biologische wapenprogramma’s hebben bestaan in Frankrijk, Japan, het VK, de VS en de voormalige Sovjet-Unie, volgens Jeanne Guillemin van het Security Studies Program aan het Massachusetts Institute of Technology in de Verenigde Staten.[21] Guillemin wijst ook op de “intense geheimhouding die de offensieve biologische wapenprogramma’s omringde.”[22] Zij schetst verder een lange geschiedenis van activiteiten om biologische wapens te ontwikkelen, geleid door de Verenigde Staten activiteiten die zowel offensieve als defensieve toepassingen omvatten. [23] Seumas Miller en Michael J. Selgelid, twee Australische bioveiligheidsexperts, wijzen erop dat, ongeacht hoe het onderzoek wordt gecategoriseerd, “een en hetzelfde stuk wetenschappelijk onderzoek soms het potentieel heeft om zowel voor kwaad als voor goed te worden gebruikt.”[24] Als voorbeeld noemen Miller en Selgelid het dilemma van het onderzoek naar het muizenpokkenvirus in Australië, waarbij zij opmerken dat

[Enerzijds had het onderzoek naar het muizenpokkenvirus moeten worden voortgezet, omdat het mogelijk zou hebben geleid tot een genetisch gemanipuleerde steriliteitsbehandeling die zou hebben geholpen om de periodieke muizenplagen in Australië te bestrijden. Anderzijds had dit onderzoeksproject niet mogen worden voortgezet omdat het heeft geleid tot het ontstaan van een zeer virulente muizenpokkenstam en de mogelijkheid van het ontstaan – bijvoorbeeld door een terroristische groepering die een biologische aanval overweegt – van een zeer virulente pokkenstam die resistent is tegen beschikbare vaccins [interne voetnoten weggelaten].

Miller en Selgelid noemen specifiek het ‘Project BioShield’ van de Verenigde Staten als “een voorbeeld van onderzoek dat gericht is op het verschaffen van ‘nieuwe hulpmiddelen ter verbetering van medische tegenmaatregelen die Amerikanen beschermen tegen een chemische, biologische, radiologische of nucleaire (CBRN) aanval’….”[26] Maar zij merken op dat “een deel van het beschermende onderzoek waarschijnlijk resultaten zou opleveren die zouden kunnen helpen bij de ontwikkeling en levering van biologische wapens [interne voetnoten weggelaten].”[27] Het probleem van ‘dual use’ (tweeërlei gebruik), ongeacht de aanvankelijke bedoelingen, kan niet worden genegeerd.

Oekraïne, Rusland en de Verenigde Staten zijn alle, samen met 146 Staten, partij bij het Protocol inzake het verbod van het gebruik in oorlogssituaties van verstikkende, giftige of andere gassen, en van bacteriologische methoden van oorlogvoering. Dit verdrag maakt het verbod op “het gebruik in oorlogssituaties van verstikkende, giftige of andere gassen, en van alle soortgelijke vloeibare stoffen of middelen, terecht veroordeeld door de algemene opinie van de beschaafde wereld” universeel aanvaard als onderdeel van het Internationale Recht, dat zowel het geweten als de praktijk van de naties bindt… “28] Van deze partijen hebben echter alleen de Verenigde Staten een voorbehoud gemaakt met betrekking tot het recht om niet langer gebonden te zijn door de bepalingen van dit verdrag “ten aanzien van een vijandelijke staat, indien deze staat of een van zijn bondgenoten de in het Protocol neergelegde verboden niet naleeft. “[29]

In de jaren zeventig onderhandelden de staten over het Verdrag inzake biologische wapens, ofwel het Verdrag inzake biologische en toxinewapens,[30] een multilateraal verdrag dat de ontwikkeling, productie en aanleg van voorraden van chemische en bacteriologische wapens verbiedt en oproept tot de uitbanning ervan met effectieve controles. Tijdens de onderhandelingen over dit verdrag werden biologische wapens omschreven als “wapens die voor hun uitwerking afhankelijk zijn van de vermenigvuldiging binnen het doelorganisme, en bestemd zijn voor gebruik in oorlogssituaties om de dood te veroorzaken van mensen, dieren of planten.”[31] Artikel 1 van het verdrag verplicht elke staat die partij is bij het verdrag tot

onder geen enkele omstandigheid een voorraad te ontwikkelen, te produceren, aan te leggen of anderszins te verwerven of te behouden

(1) microbiële of andere biologische agentia, of toxines, ongeacht hun oorsprong of de wijze van vervaardiging, van soorten en in hoeveelheden die geen rechtvaardiging vinden in profylactische, beschermende of andere vreedzame doeleinden;

(2) wapens, uitrusting of overbrengingsmiddelen ontworpen om dergelijke agentia of toxines te gebruiken voor vijandige doeleinden of in gewapende conflicten[32]

Het gebruik van biologische oorlogsvoering door Oekraïne, Rusland of de Verenigde Staten is in strijd met dit verdrag. De ontwikkeling of produktie van biologische agentia voor wapens zal eveneens in strijd zijn met dit verdrag. Of onderzoek naar pathogenen voor dual use (tweeërlei gebruik) een schending van het verdrag inhoudt, hangt af van de omstandigheden van het onderzoek en van de wijze waarop het wordt gebruikt.

Afgezien van deze juridische en wetenschappelijke overwegingen zijn er ongetwijfeld ook vertrouwenskwesties die in een groot aantal ontwapeningsdiscussies een rol hebben gespeeld. De waarheid is door alle drie de staten een vaak verwaarloosd goed geweest. Zoals Eric Alterman in zijn boek Lying in State: Why Presidents Lie, and Why Trump Is Worse, wijst erop dat alle presidenten van de Verenigde Staten in recente tijden hebben gelogen.[33]

Kapitein Dahlia Andreadis, het hoofd van Public Health Operations voor het 673d Operational Medical Readiness Squadron op de Joint Base Elmendorf-Richardson in Alaska in de Verenigde Staten heeft gesuggereerd dat Rusland (en China) mogelijk nog steeds bezig zijn met het ontwikkelen, testen en produceren van biologische wapens. [34] Academici, zoals Martin Leitenberg, een senior onderzoeksmedewerker bij het Center for International and Security Studies at Maryland binnen de School of Public Policy van de Universiteit van Maryland, hebben er een carrière van gemaakt om de Sovjet-Unie en vervolgens Rusland te beschuldigen van misleidende verklaringen over biologische wapens.[35]

Tegelijkertijd is de valse informatie van de Verenigde Staten over biologische wapens in het niet al te verre verleden gedocumenteerd.[36] In 2003 hadden de Verenigde Staten beweerd dat “[er] geen twijfel over kan bestaan dat Saddam Hussain biologische wapens heeft en de mogelijkheid om er snel meer, veel meer te produceren. En hij heeft het vermogen om deze dodelijke gifstoffen en ziekten te verspreiden op manieren die massale dood en vernietiging kunnen veroorzaken.”[37] Deze dreiging bleek vals te zijn en de Verenigde Staten wisten of hadden moeten weten dat zij vals waren op het moment dat zij werd geuit. Het was echter een leugen die een oorlog ontketende waarbij niet minder dan 1,2 miljoen Irakezen werden gedood als gevolg van een onwettig gebruik van geweld. 38] En toen Irak naar verluidt in november 1983 chemische wapens inzette tegen Iran, bleven de Verenigde Staten, die hiervan op de hoogte waren, toekijken en weigerden op te treden ondanks het feit dat zij wisten “dat Irak een CW [chemische wapens] capaciteit heeft verworven, voornamelijk van Westerse bedrijven, waaronder mogelijk een Amerikaanse buitenlandse dochteronderneming.”[39]

Onheilspellend is dat zowel de Verenigde Staten[40] als Rusland[41] in het verleden biologische wapens zouden hebben ontwikkeld en er is geen onafhankelijke bevestiging dat een van beide deze programma’s definitief heeft ontmanteld, hoewel beide beweren dit te hebben gedaan.[42] Twee Israëlische veiligheidsstrategen kwamen in 2004 tot de conclusie “dat het Russische leger nog steeds een potentiële bedreiging vormt, zowel wat betreft de opgeslagen, waarschijnlijk inzetbare biologische wapens, als wat betreft de heersende productiecapaciteiten. “43] Terwijl de New York Times op 4 september 2001 berichtte dat “de Verenigde Staten de afgelopen jaren een programma van geheim onderzoek naar biologische wapens zijn begonnen dat, volgens sommige functionarissen, de grenzen van het wereldwijde verdrag test dat dergelijke wapens verbiedt” en dat “de projecten, die niet eerder zijn bekendgemaakt, begonnen onder president Clinton en zijn omarmd door de regering Bush, die van plan is ze uit te breiden”.

Conclusies

Hoewel niet met enige mate van zekerheid kan worden gezegd dat Oekraïne met hulp van de VS biologische wapens aan het ontwikkelen was, kan deze hypothese, hoe vergezocht ook, niet worden genegeerd vanwege de dreiging die ervan uitgaat voor de burgerbevolking. In een dergelijke situatie handelt Rusland, ondanks zijn eigen onwettig gebruik van geweld, op passende wijze om de internationale gemeenschap te waarschuwen voor het mogelijke gevaar van het vrijkomen van ziekteverwekkers door Oekraïne en/of de Verenigde Staten in de context van het gewapend conflict tussen Oekraïne en Rusland. Deze actie heeft geen betrekking op de wettigheid van het Russische gebruik van geweld, maar heeft ernstige gevolgen voor Oekraïne, en mogelijk ook voor de Verenigde Staten, met betrekking tot hun verplichtingen krachtens het internationale recht dat de ontwikkeling van biologische wapens verbiedt. Het is van belang dat de waarheid over deze geloofwaardige beschuldiging met onafhankelijke middelen wordt achterhaald, want als dit niet gebeurt, kan Rusland en andere landen, zelfs niet-statelijke entiteiten, het signaal krijgen dat biologische oorlogsvoering aanvaardbaar is. Dat resultaat zou voor iedereen gevaarlijk zijn. Omgekeerd zou het toestaan van onafhankelijke verificatie van de situatie een welkome stap zijn in de richting van het beëindigen van het gebruik van biologische oorlogsvoering. Het is te hopen dat de internationale gemeenschap op dit punt tot overeenstemming kan komen. Door dit op dit moment te doen – tijdens een lopend gewapend conflict waarbij de beschuldigende Staat betrokken is – zou het vertrouwen kunnen worden opgebouwd dat nodig is om dit gewapende conflict tot een einde te brengen. De toegeving van de Verenigde Staten – ook al is het nogal gênante toegeving aan Rusland – zou een enorme stap voorwaarts betekenen in de richting van het gemeenschappelijke doel om biologische oorlogsvoering uit te bannen.

---

[1] Russian TV1, “Russia demands clarification from the United States on the activities of biological laboratories in Ukraine” [vertaald uit het Russisch door de auteur met hulp van Google Translate, https://translate.google.com/] op https://www.1tv.ru/news/2022-03-09/422991-rossiya_trebuet_ot_ssha_raz_yasneniy_o_deyatelnosti_biologicheskih_laboratoriy_na_ukraine (9 maart 2022, 15:07 Moskouse tijd) (geraadpleegd op 10 maart 2022).

[2] Sputnik International, “What’s Behind Washington’s Denial of Biowarfare Weapons Programme in Ukraine?” (12 maart 2022) op https://sputniknews.com/20220312/whats-behind-washingtons-denial-of-biowarfare-weapons-programme-in-ukraine-1093810839.html (geraadpleegd op 12 maart 2022).

[3] Id.

[4] Id.

[5] Id.

[6] Robinson, O., Sardarizadeh, S., en Horton, J., “Oekraïne oorlog: Fact-checking Russia’s biological weapons claims” BBC Reality Check en BBC Monitoring (12 maart 2022) op https://www.bbc.com/news/60711705 (geraadpleegd 12 maart 2022) waarin de Chinese woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken Zhao Lijian de VS beschuldigt van het gebruik van de faciliteiten om “bio-militaire plannen uit te voeren.”

[7] Staten Department of State, “Press Statement by Ned Price, Department Spokesperson ‘The Kremlin’s Allegations of Chemical and Biological Weapons Laboratories in Ukraine'” (9 maart 2022) op https://www.state.gov/the-kremlins-allegations-of-chemical-and-biological-weapons-laboratories-in-ukraine/ (geraadpleegd 12 maart 2022).

[8] Reuters, “U.S. dismisses Russian claims of biowarfare labs in Ukraine” at https://www.reuters.com/world/russia-demands-us-explain-biological-programme-ukraine-2022-03-09/ (10 maart 2022, 1:29 AM GMT+1) (geraadpleegd op 10 maart 2022).

[9] Id.

[10] O’Sullivan, D., voor CNN Business, “Analyse: Russia and QAnon have the same false conspiracy theory about Ukraine” op https://edition.cnn.com/2022/03/09/media/biolab-ukraine-russia-qanon-false-conspiracy-theory/index.html (10 maart 2022, 07:49 GMT) (geraadpleegd op 10 maart 2022).

[11] Robinson, et al, supra, noot 8.

[12] Made, J. van der, “Door VS gefinancierde biolabs in Oekraïne in het hart van voortdurende propagandaoorlog,” RFI (11 maart 2022 12:31, gewijzigd 11 maart 2022 12:53) op https://www.rfi.fr/en/international/20220311-us-funded-biolabs-in-ukraine-at-the-core-of-ongoing-propaganda-war (geraadpleegd 13 maart 2022).

[13] Id.

[14] Id.

[15] Id.

[16] Rigby, J., en Landay, J., “Exclusief: WHO says it advised Ukraine to destroy pathogens in health labs to prevent disease spread,” Reuters (11 maart 2022, 8:57 PM GMT+1) at https://www.reuters.com/world/europe/exclusive-who-says-it-advised-ukraine-destroy-pathogens-health-labs-prevent-2022-03-11/ (geraadpleegd op 14 maart 2022).

[17] Oekraïne, Formulieren voor vertrouwenwekkende maatregelen (bwc_cbm_2021_Ukraine) ingediend bij de https://bwc-ecbm.unog.ch/ukraine/bwccbm2020ukraine (geraadpleegd op 10 maart 2022).

[18] Id.

[19] Id.

[20] Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Laboratory biosafety manual (4th ed. 2020) citing WHO, Laboratory Biosafety Manual (3rd ed. 2004).

[21] Guillemin, J., “Wetenschappers en de geschiedenis van biologische wapens: Een kort historisch overzicht van de ontwikkeling van biologische wapens in de twintigste eeuw,” 7 Science & Society 545 (2006). Zie ook Balmer, B., “Doden ‘zonder de schrijnende voorrondes’: De verdediging door wetenschappers van het Britse programma voor biologische oorlogsvoering”, 40(1) Minerva

57-75 (2002) (waarin een lange geschiedenis van biologische wapenprogramma’s in het Verenigd Koninkrijk wordt gedocumenteerd).

[22] Id.

[23] Id.

[24] Miller, S., and Selgelid, M.J., “Ethical and Philosophical Consideration of the Dual-use Dilemma in the Biological Sciences,” 13 Sci Eng Ethics 523, 524 (2007).

[25] Id.

[26] Id. bij 526.

[27] Id.

[28] Protocol tot verbod van het gebruik in oorlogssituaties van verstikkende, giftige of andere gassen, en van bacteriologische methoden van oorlogvoering, 94 LNTS 65 (1925).

[29] Herdrukt in Schindler, D., en Toman, J., The Laws of Armed Conflicts 126 (1988).

[30] 1015 U.N.T.S. 163 (1972).

[31] Report of a WHO Group of Consultants, “Health Aspects of Chemical and Biological Weapons,” 12 (1970).

[32] Art. 1, supra, noot 31.

[33] Zie, in het algemeen, Alterman, E., Lying in State: Why Presidents Lie, and Why Trump Is Worse (2020). Zie ook The Conversation, “Alle Amerikaanse presidenten hebben gelogen – de vraag is waarom en wanneer,” (16 februari 2022, 20.15 uur GMT, bijgewerkte versie van een artikel dat voor het eerst werd gepubliceerd op 17 september 2020) op https://theconversation.com/all-american-presidents-have-lied-the-question-is-why-and-when-176663 (geraadpleegd op 12 maart 2022).

[34] Andreadis, D., Cpt., “Biological Weapons Accountability” (10 mei 2021) op https://www.airuniversity.af.edu/Wild-Blue-Yonder/Article-Display/Article/2596954/biological-weapons-accountability/ (geraadpleegd op 12 maart 2022).

[35] Zie bijvoorbeeld Leitenberg, M., “Biological Weapons in the Twentieth Century: A Review and Analysis,” Critical reviews in microbiology 267 (2001); Leitenberg, M., “Aum Shinrikyo’s Efforts to Produce Biological Weapons: A Case Study in the Serial Propagation of Misinformation,” 11(4) Terrorism and Political Violence 149-158 (1999); en Leitenberg, M., “New Russian Evidence on the Korean War Biological Warfare Allegations: Background and Analysis,” Cold War International History Project Bulletin nr. 11 (1998).

[36] Harris, S.H., Factories of Death: Japanese Biological Warfare, 1932-1945, and the American cover up (1994) (beschrijving van Project 112 na de Tweede Wereldoorlog). Zie ook United States Government Accountability Office, “Chemical and Biological Defense: DOD and VA Need to Improve Efforts to Identify and Notify Individuals Potentially Exposed during Chemical and Biological Tests,” Report GAO-04-410 (mei 2004) at https://www.gao.gov/products/gao-04-410 (geraadpleegd op 14 maart 2022) (kritiek op de Amerikaanse regering omdat zij heeft nagelaten “dergelijke projecten of tests” te identificeren, afgezien van Project 112. Id. op 18).

[37] Verenigde Naties, “Briefing Veiligheidsraad, VS minister van Buitenlandse Zaken Powell presenteert bewijs van het falen van Irak om te ontwapenen” op blz. 2-17, p. in VN Doc. S/PV.4701, 4701ste vergadering van de 58ste jaargang (5 februari 2003, 10:15 uur EST)

[38] ORB International, “Meer dan 1.000.000 Irakezen vermoord sinds invasie in 2003” op http://www.zcommunications.org/more-than-1-000-000-iraqis-murdered-since-2003-invasion-by-orb (ingezien op 14 maart 2022 via Internet Achive Wayback Machine op https://web.archive.org).

[39] Department of State, Bureau of Politico-Military Affairs Informatiememorandum van Jonathan T. Howe aan George P. Shultz, “Iraq Use of Chemical Weapons,” (1 november 1983) op https://nsarchive2.gwu.edu/NSAEBB/NSAEBB82/iraq24.pdf (geraadpleegd op 14 maart 2022).

[40] Croddy, E.C., Hart, C., and Perez-Armendariz J., Chemical and Biological Warfare pp. 30-31 (2002).

[41] Leitenberg, M., Zilinskas, R., and Kuhn, J., The Soviet Biological Weapons Program 698-712 (2012).

[42] Id. at 14 (waarin wordt beweerd dat de Sovjet-Unie opdracht gaf haar biologische wapenprogramma’s te stoppen) en Miller, J., Engelberg, S., and Broad, W.J., Germs: Biological Weapons and America’s Secret War 62-63 (2001) (waarin de Amerikaanse president Richard M. Nixon’s “Statement on Chemical and Biological Defense Policies and Programs” aanhaalt in een toespraak tot militair personeel in Fort Detrick, Maryland in de Verenigde Staten (25 november 1969)).

[43] Shoham, D., en Wolfson, Z., “The Russian Biological Weapons Program: Vanished or Disappeared?” 30 Critical Reviews in Microbiology 241 (2004).

[44] Miller, J., Engelberg, S., and Broad, W.J., “U.S. Germ Warfare Research Pushes Treaty Limits,” New York Times Sec. A, p. 1 (4 september 2001).

Dr. Curtis F.J. Doebbler is onderzoeksprofessor in de rechten aan de universiteit van Makeni in Sierra Leone. Tot zijn twaalf boeken behoort Dictionary of Public International Law (Rowland Littlefield, 2018). Hij is een praktiserend internationaal mensenrechtenadvocaat en eigenaar van The Law Office of Dr Curtis FJ Doebbler, dat kantoren heeft in San Antonio, Texas, en Washington, D.C. in de Verenigde Staten van Amerika. Hij heeft meer dan dertig jaar ervaring in de internationale rechtspraktijk, waaronder het adviseren en vertegenwoordigen van individuen, staatshoofden, niet-gouvernementele organisaties en regeringen.