Glenn Diesen: Duitsland’s ontwikkelende economische crisis is een fascinerende studie in zelfbeschadiging

09jul 2022 by ian 
Bron: Glenn Diesen
RT.com, 9 juli 2022 ~~~

Door Rusland te sanctioneren, heeft Duitsland zijn bedrijfsmodel vernietigd. Nu staat het voor een mogelijke economische catastrofe

Duitsland heeft net zijn eerste maandelijkse handelstekort in drie decennia geboekt, en het hoofd van de Duitse Federatie van Vakbonden heeft gewaarschuwd dat belangrijke industrieën in het land permanent kunnen instorten als gevolg van hoge energieprijzen en tekorten. Het gouden tijdperk van de economische locomotief van de Europese Unie is reeds ten einde.

Drie decennia lang werd het concurrentievermogen van de Duitse industrieën versterkt door de invoer van goedkope Russische energie, terwijl dit grootste land van Europa ook een belangrijke exportmarkt werd voor Duitse technologieën en industrieproducten. In de voorgaande eeuwen was een centraal thema in de Europese politiek dat de produktiekracht van Duitsland en de immense hulpbronnen van Rusland de belangrijkste steunpilaar op het Europese continent zouden kunnen vormen.

De relatie tussen Duitsland en Rusland heeft echter altijd voor een dilemma gezorgd: een partnerschap tussen de twee reuzen zou een uitdaging vormen voor rivaliserende mogendheden als Groot-Brittannië en de VS, terwijl de Duits-Russische conflicten Midden- en Oost-Europa voorheen hebben veranderd in wat de Britse geograaf James Fairgrieve de ” kreukelzone ” heeft genoemd.

De huidige proxy-oorlog tussen de NAVO en Rusland in Oekraïne toont aan dat dit dilemma uit de 19e en 20e eeuw nog steeds relevant is. De 21e eeuw vertoont echter een belangrijk verschil: de wereld is niet langer op Europa gericht.

Moskou streefde naar een Russisch-Duits partnerschap om een inclusief Groter Europa op te bouwen, maar dit initiatief is nu vervangen door een Russisch-Chinees partnerschap om een Groter Eurazië op te bouwen. De export van Russische energie en andere natuurlijke hulpbronnen wordt verlegd naar het Oosten, terwijl Rusland ook steeds meer vitale technologieën en industriële producten uit die bron importeert.

Een praktijkvoorbeeld van zelfbeschadiging

De economische crisis in Duitsland is een fascinerende casestudy van zelfbeschadiging. Nadat Moskou in het begin van de jaren negentig de Duitse hereniging had gesteund, was er een gebrek aan wederkerigheid toen Bonn, en daarna Berlijn, de afspraken met Moskou over een pan-Europese veiligheidsarchitectuur op basis van “soevereine gelijkheid” en “ondeelbare veiligheid” liet varen. In plaats daarvan steunde Duitsland de NAVO-expansiedrift om een pan-Europees systeem te creëren, zonder de grootste staat van het continent.

Als gevolg daarvan herleefde de eeuwenlange historische rivaliteit om invloed in Midden- en Oost-Europa tussen Duitsland/NAVO en Rusland om de nieuwe Europese scheidslijnen te trekken. Nadat Berlijn de Oranje Revolutie in 2004 en de Maidan in Kiev in 2014 had gesteund om pro-West/anti-Russische regeringen te installeren, werd Oekraïne een minder betrouwbare doorvoercorridor voor Russische energie. Duitsland ondermijnde echter zijn eigen energiezekerheid door zich te verzetten tegen verschillende Russische initiatieven om de doorvoerroutes te diversifiëren. Berlijn dreigde herhaaldelijk de afhankelijkheid van Russische energie te verminderen en stimuleerde Rusland zo om exportmarkten in het oosten te zoeken.

Het Minsk-2-akkoord van februari 2015 was een compromis om het conflict op te lossen dat volgde op de door het Westen gesteunde staatsgreep in Oekraïne het jaar daarvoor. Berlijn onderhandelde over het vredesakkoord, maar speelde vervolgens wel mee met de Amerikaanse pogingen om het akkoord de komende zeven jaar te saboteren of te “heronderhandelen”. Zoals de secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, onlangs openlijk toegaf, gebruikte het militaire blok deze tijd om zich voor te bereiden op een conflict met Rusland.

Toen Moskou in februari 2022 reageerde met de erkenning van de onafhankelijkheid van Donbass en een aanval op Oekraïne, annuleerde Duitsland de Nord Stream 2-pijpleiding, nam het de controle over van Gazproms dochterondernemingen op zijn grondgebied en kondigde het sancties af tegen Russische energie. Jarenlang werd gespeculeerd dat Rusland het gevreesde “energiewapen” zou gebruiken door de energieleveringen aan Duitsland stop te zetten, hoewel dit uiteindelijk niet nodig was omdat Duitsland zichzelf deze economische pijn heeft aangedaan.

Escalatiebeheersing in het multipolaire tijdperk

Escalatiebeheersing is het vermogen om de spanningen op te voeren om de tegenstanders kosten op te leggen en ze te deëscaleren wanneer de gewenste concessies zijn gedaan. In het unipolaire tijdperk, toen er slechts één machtscentrum was, had het collectieve Westen grotendeels het escalatieoverwicht omdat het de druk kon opvoeren tot zijn tegenstanders gedwongen waren te capituleren. De expansiedrang van de NAVO, de strategische raketafweer en de asymmetrische economische interdependentie versterkten deze macht tegenover Rusland.

In een multipolaire wereld kan de Europese veiligheid echter niet worden gebaseerd op het beginsel van de uitbreiding van een vijandig militair blok naar de Russische grenzen en dan verwachten dat Moskou zich eenvoudigweg aan deze nieuwe realiteiten zal aanpassen.

In de opkomende wereldorde betekent het opleggen van sancties aan Rusland slechts dat een enorm marktaandeel wordt afgestaan aan landen als China en India, in tegenstelling tot Moskou tot onderwerping dwingen. Terwijl Duitsland op zoek is naar dure energie ter vervanging van goedkope Russische brandstoffen, verkoopt Moskou zijn produktie nu met korting aan China en India, nu het van Groot-Europa overgaat naar Groot- Eurazië.

Als gevolg daarvan zullen de Duitse industrieën aan concurrentiekracht inboeten ten opzichte van hun Aziatische tegenhangers.

Terwijl Rusland zijn energie-export kan diversifiëren, is het vermogen van het Westen om zijn energie-import te diversifiëren ondermijnd door ander beleid tijdens het unipolaire tijdperk. De westerse sancties tegen Venezuela en Iran hebben hun vermogen en bereidheid om het Westen in tijden van nood te steunen, verminderd. Evenzo heeft de invasie in Libië en de daaropvolgende destabilisatie van landen als Nigeria het vermogen van Afrikaanse staten om het tekort aan te vullen verminderd.

Intussen hebben de VS Syrische olie geconfisqueerd, hoewel de Syrische energie-export veel groter zou zijn indien de VS een einde zouden maken aan hun illegale bezetting van het grondgebied van het land.

Verdubbeling van mislukking

Het collectieve Westen staat voor een economische ramp, gedreven door onhoudbare schulden, op hol geslagen inflatie, afnemend concurrentievermogen, en nu ook nog een energiecrisis er bovenop. Aangezien escalatie Duitsland meer schaadt dan Rusland, zou het logisch zijn dat Duitsland de-escalatie nastreeft door zijn besluit om de pan-Europese veiligheidsafspraken die in de beginfase van het unipolaire tijdperk zijn gemaakt, op te geven, te herzien en te heroverwegen.

In plaats daarvan is het gezond verstand het raam uitgegooid nu de leiders in Berlijn, verteerd door ideologische hartstocht, het mislukte beleid voortzetten

Topfoto: Nord Stream 2, een aardgaspijpleiding voor Europa. © Ulrich Baumgarten via Getty Images

Glenn Diesen is hoogleraar aan de Universiteit van Zuidoost-Noorwegen en redacteur bij het tijdschrift Russia in Global Affairs. Volg hem op Twitter @glenndiesen.