Hebben westerse sancties de Russische economie geruïneerd?

Bron: Natasha Hawa 
Al Mayadeen Engels 1 januari 2023 ~~~

Men moet zich afvragen of westerse beweringen over de Russische economie steekhoudend zijn of dat westerse leiders misschien proberen hun bevolking af te leiden van de ineenstorting van hun eigen economie.

Volgens Ursula Von der Leyen hebben de gevolgen van de aan Rusland opgelegde sancties een aanzienlijke invloed gehad op de Russische industrie. Het is geen geheim dat het Westen de Russische economie wilde ruïneren, waarbij president Biden verklaarde dat het Westen de roebel tot puin wilde reduceren. Ursula Von der Leyen beweerde zelfs dat het Russische leger chips uit vaatwassers en koelkasten haalt om militaire apparatuur te repareren. Men moet zich echter afvragen of de beweringen van westerse leiders over de Russische economie steekhoudend zijn of dat de westerse leiders in feite hun bevolking proberen af te leiden van de ineenstorting van hun eigen economie.

Ten eerste is het belangrijk op te merken dat Rusland in de periode voorafgaand aan de speciale Russische militaire operatie in Oekraïne wel degelijk een solide, stabiele economie had. Het had een van de laagste schuldniveaus ter wereld – ongeveer 18,2% van het BBP in 2021, volgens bepaalde bronnen. Vergelijk dit met een land als het Verenigd Koninkrijk, waar de schuld in het vierde kwartaal van 2021 102,78% van het bbp bedroeg. Bovendien had Rusland in de genoemde periode een aanzienlijk hoog reservesaldo: 615,6 miljard dollar. Reserves zijn van cruciaal belang voor de financiering van interne projecten, het nakomen van verplichtingen en het behoud van liquiditeit in geval van een economische crisis. Het is ook belangrijk op te merken dat Rusland niet alleen olie en gas exporteert, maar ook verschillende andere belangrijke grondstoffen. Volgens het Economisch Wereldforum is het ’s werelds grootste exporteur van tarwe, een grote exporteur van halfafgewerkt ijzer en een grote leverancier van nikkel en kunstmest op basis van stikstof. Op het gebied van grondstoffen is het de op één na grootste exporteur van kobalt, dat wordt gebruikt om oplaadbare batterijen te maken, en vanadium, dat wordt gebruikt voor grootschalige energie- en staalproductie.

De ambitie om de Russische economie en de bestaansmiddelen van de bevolking te vernietigen is door het Westen niet gerealiseerd. In feite lijkt de Russische economie opmerkelijk bestand tegen de westerse sancties. Natuurlijk is het naïef te veronderstellen dat de economie niet is getroffen door de massale terugtrekking van westerse bedrijven en het opleggen van beperkingen, zoals het verbod voor Russische banken om SWIFT te gebruiken. Toch lijkt het erop dat Rusland back-up plannen heeft opgesteld om de gevolgen van de opgelegde maatregelen effectief te beperken. Zo heeft Rusland in 2014 zijn nationale betaalkaartensysteem “MIR” in het leven geroepen voor het geval dat kaarten worden losgekoppeld van het internationale betalingssysteem. Volgens het National Payment Card System had meer dan 50% van de Russen ten minste één MIR-kaart. Hiermee kunnen aankopen worden betaald en contanten worden opgenomen na het verbod op het gebruik van door Russische banken uitgegeven Visa en Mastercards. Ook is het de bedoeling dat transacties met internationale betaalkaartsystemen in Rusland ongehinderd worden verwerkt.

Voorts heeft Rusland een deel van zijn aanvoer van ruwe olie, die voorheen aan Europa werd verkocht, kunnen verleggen naar Azië. Zo is de olie-import van India uit Rusland sinds februari van dit jaar gestegen. Bovendien is de invoer van ruwe olie uit Rusland in China met 55% gestegen ten opzichte van een jaar eerder en bereikte in mei van dit jaar een recordniveau. Het is duidelijk dat het enige tijd zal duren voordat de verlegging van de aanvoer naar Rusland een feit is, wat tijdelijk gevolgen zal hebben voor de Russische economie. De Bank van Rusland voorspelt voor het laatste kwartaal van 2022 een daling van het BBP met ongeveer -4 tot -6%. Vanaf medio 2023 verwacht de centrale bank echter dat de economie naar een herstelfase zal gaan – 1,5% tot 2,5%.

Wat de rente betreft, heeft de Bank van Rusland op 16 september 2022 besloten de rente in het land te verlagen tot 7,5%. Dit komt overeen met het niveau van voor de speciale operatie. Dit gebeurde tegen de achtergrond van een verminderde consumentenvraag en ontwikkelingen in de bedrijvigheid. Volgens de Bank van Rusland daalde de inflatie op jaarbasis in augustus tot 14,3%. In overeenstemming met de rentetarieven voorspelt de Bank van Rusland dat de inflatie zal dalen tot 4% in 2024. Bovendien is de roebel al teruggekeerd naar het niveau van voor de oorlog. Het lijkt erop dat Rusland duidelijk is getroffen door de reeks sancties die het Westen het land heeft opgelegd, maar slechts voor korte tijd. Door een vooruitziende blik en een doeltreffend beheer van zijn economie is het land er echter in geslaagd het effect van de sancties tot een minimum te beperken en voorspelt het een terugkeer naar groei in 2024. 

Hetzelfde kan niet worden gezegd van een land als het VK, waar de BBC verwacht dat de Britse economie voor het einde van 2022 in een recessie zal belanden met een inflatie van 14% en een zwakke groei tot 2024. Het pond is ten opzichte van de dollar naar een laagterecord gedaald en de verwachting is dat de rente de komende maanden drastisch zal stijgen. In combinatie met de inflatie en een crisis in de kosten van levensonderhoud verwachten veel commentatoren dat de Britse economie zelfs in een depressie kan belanden. Het is ook niet duidelijk hoe de regering deze economische crisis effectief zal beheren en te boven zal komen, evenmin als het onduidelijk is hoe toekomstige uitgaven kunnen worden gedaan gezien de huidige hoogte van de overheidsschuld en het lage saldo van de reserves. Het lijkt erop dat de pogingen van het Westen om de Russische economie te vernietigen een averechts effect hebben gehad en dat de economieën van westerse landen (zoals die van het Verenigd Koninkrijk) het economisch veel slechter doen dan die van Rusland.