Terugblik: De aanloop naar de oorlog in Oekraïne – 15 februari 2022

Bron: Moonofalabama 15 februari 2023 ~~~ 

Na de coup van 2014 in Kiev was de moegestreden president Janoekovitsj het land ontvlucht. Zijn aanhangers in het parlement waren bang en kwamen niet meer opdagen voor verdere vergaderingen. De aantredende, door de VS gekozen regering zette onmiddellijk in op het onderdrukken van de Russisch sprekende delen van Oekraïne. De eerste zet van het parlement, dat nu gedomineerd werd door rechtse mensen uit West-Oekraïne, was het verbieden van de Russische taal voor officiële zaken.

De etnisch Russische bevolking in het oosten en zuidoosten was tegen de staatsgreep en kwam ertegen in opstand. De nieuwe regering probeerde die met militaire middelen te onderdrukken. Maar veel soldaten liepen over naar de rebellen en die namen al snel de overhand. De Oekraïense regeringstroepen werden twee keer verslagen. Telkens kwamen de Franse, Duitse, Russische en Oekraïense regeringen bijeen om afspraken te maken over hoe het verder moest:

De eerste, bekend als het Minsk-protocol, werd in 2014 opgesteld door de Trilaterale Contactgroep Oekraïne, bestaande uit Oekraïne, Rusland en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), met bemiddeling van de leiders van Frankrijk en Duitsland in het zogenaamde Normandische Formaat. Na uitgebreide besprekingen in Minsk, Belarus, werd het akkoord op 5 september 2014 ondertekend door vertegenwoordigers van de Trilaterale Contactgroep en, zonder erkenning van hun status, door de toenmalige leiders van de zelfbenoemde Volksrepubliek Donetsk (DPR) en Volksrepubliek Luhansk (LPR). Deze overeenkomst volgde op meerdere eerdere pogingen om de gevechten in de regio te stoppen en was gericht op een onmiddellijk staakt-het-vuren.

Het akkoord slaagde er niet in de gevechten te stoppen en werd daarom gevolgd door een herzien en bijgewerkt akkoord, Minsk II, dat op 12 februari 2015 werd ondertekend. Dit akkoord bestond uit een pakket maatregelen, waaronder een staakt-het-vuren, terugtrekking van zware wapens uit de frontlinie, vrijlating van krijgsgevangenen, constitutionele hervormingen in Oekraïne waarbij aan bepaalde gebieden van Donbas zelfbestuur wordt toegekend en de controle over de staatsgrens wordt teruggegeven aan de Oekraïense regering. Hoewel de gevechten na de ondertekening van het akkoord afnamen, zijn ze nooit volledig beëindigd en zijn de bepalingen van het akkoord nooit volledig uitgevoerd.

Het Minsk II-akkoord, een “pakket maatregelen voor de uitvoering van de akkoorden van Minsk”, werd bekrachtigd bij Resolutie 2205 van de VN-Veiligheidsraad. [Het is hier beschikbaar. Een goede samenvatting, NL-vertaald, staat rechts onder “uitgelicht”]. Het pakket omvat duidelijk genummerde taken. Een onmiddellijk staakt-het-vuren is taak 1. Het “opstarten van een dialoog” over wetgevende maatregelen die het Oekraïense parlement zou moeten nemen om een speciale status voor Donbas te erkennen is stap 4. Stap 9 is het herstel van de volledige controle over de staatsgrens door de regering.

Deze duidelijk omschreven stappen bleken later de reden te zijn waarom de overeenkomst nooit volledig werd uitgevoerd. De regering van Oekraïne stond erop dat stap 9 vóór stap 4 werd gezet. De regeringen van de republieken Donetsk en Luhansk hielden vast aan de oorspronkelijke volgorde, omdat het opgeven van elke controle over de grens met Rusland, en de aanvoer via die grens, hun mogelijkheden tot zelfverdediging zou hebben weggenomen voordat de andere stappen, met name de erkenning van de speciale status van de Donbas-republieken, waren gezet.

In de loop der jaren zijn verschillende topontmoetingen gehouden om aan te dringen op de naleving van de akkoorden van Minsk. Maar de regering van Oekraïne bleef, met “westerse” steun, het proces blokkeren.

Op dinsdag 15 februari 2022, na gesprekken met de Duitse kanselier Olaf Scholz, gaf president Vladimir Poetin het bevel om sommige troepen die bij de grens met Oekraïne gestationeerd waren, terug te sturen naar hun kazernes.

France 24 zette andere krantenkoppen van de dag op een rijtje:

  • Blinken spreekt met FRANCE 24: De Oekraïense crisis heeft “de trans-Atlantische solidariteit versterkt
  • NAVO-chef zegt ‘voorzichtig optimisme’ over Oekraïne-crisis
  • Oekraïne-crisis: Blinken zegt risico op Russische invasie groot
  • Moet ik blijven of moet ik gaan? Oekraïners blijven vastberaden ondanks zenuwenoorlog
  • Scholz blij met terugtrekking Russische troepen uit omgeving Oekraïne
  • Poetin en Scholz beginnen gesprekken in Moskou over veiligheid Oekraïne
  • Rusland zegt dat sommige troepen terugkeren naar basis, Oekraïne reageert voorzichtig
  • Markten rustiger nadat Zelensky’s invasiegrap beleggers afschrikt

France 24 en vele andere “westerse” media hebben iets belangrijks gemist dat in Rusland gebeurde:

Het Russische parlement zal dinsdag stemmen om te beslissen of het president Vladimir Poetin zal vragen twee door Rusland gesteunde afgescheiden regio’s in Oost-Oekraïne als onafhankelijk te erkennen, zei de voorzitter van het lagerhuis van de Doema.

Het idee om Poetin te vragen de afgescheiden gebieden te erkennen werd voor het eerst geopperd door wetgevers op 19 januari, maar het heeft weken geduurd om op de agenda van het parlement te komen.

Eind januari 2022 had het Center for Strategic and International Studies (CSIS) het idee geanalyseerd:

Op 19 januari hebben 11 leden van de Doema, het Russische lagerhuis, een wetsontwerp geregistreerd om de onafhankelijkheid te erkennen van twee separatistische staatjes in Oost-Oekraïne die sinds 2014 met substantiële maar niet aangekondigde steun van Moskou met Kiev in oorlog zijn. Het document, dat werd ingediend door leden van de Communistische Partij, komt tegen de achtergrond van oplopende spanningen langs de grens van Oekraïne en op de bezette Krim, nu Rusland zijn militaire troepenopbouw voortzet en van het collectieve Westen eist dat het instemt met voorstellen om de Europese veiligheidsorde naar zijn hand te zetten.

Dit is niet de eerste keer dat Russische parlementsleden hebben geprobeerd de zogenaamde Volksrepublieken Donetsk en Luhansk (respectievelijk afgekort als DPR en LPR) officieel te erkennen. In 2014 lanceerden afgevaardigden van de partij een mislukte campagne om handtekeningen te verzamelen ter ondersteuning van de erkenning van de onafhankelijkheid van de gebieden. Daarnaast heeft de partij Rechtvaardig Rusland datzelfde jaar opgeroepen tot erkenning van de onafhankelijkheid van de deelstaten.

Dit was niet het idee van de grote regeringsgezinde partij Verenigd Rusland, maar van de parlementaire oppositie. Poetin had de poging tot onafhankelijkheid in 2014 afgewezen omdat hij de Donbas-republieken binnen Oekraïne wilde houden.

CSIS schrijft dat een uiteindelijke erkenning van de onafhankelijkheid van Donbas door zijn aanhangers werd gezien als een stap die een oorlog zou kunnen helpen voorkomen:

De door de communisten voorgestelde aanpak biedt Rusland bepaalde voordelen. Ten eerste, nu de onderhandelingen over Ruslands veiligheidseisen zijn vastgelopen, zou erkenning van de LPR en de DPR Poetin een relatief eenvoudige manier bieden om de status quo in het voordeel van Rusland te veranderen zonder dat de 127.000 man sterke Russische troepen die Oekraïne momenteel omsingelen daarbij (noodzakelijkerwijs) betrokken zijn.

De voorzitter van de commissie van de Doema voor de betrekkingen met de buurlanden heeft al aangegeven dat de erkenning van de onafhankelijkheid van de staten deel kan uitmaken van Ruslands “plan B” voor het geval de besprekingen mislukken. Als Rusland meer tijd wil uittrekken voor de onderhandelingen en tegelijkertijd de druk wil opvoeren om het Westen te dwingen ten minste enkele van zijn kernstandpunten te aanvaarden, dan zou erkenning van de deelstaten in het Kremlin als een passende volgende stap kunnen worden beschouwd. Mochten Oekraïne en het Westen in dat stadium aanzienlijke concessies doen, dan zou Poetin een overwinning in de huidige impasse kunnen uitroepen en zijn troepen kunnen terugtrekken in plaats van een spiraalvormige escalatie met onvoorspelbare gevolgen te riskeren.

Tijdens zijn zitting van 15 februari heeft de Doema de resolutie aangenomen:

Het Russische lagerhuis heeft dinsdag gestemd om president Vladimir Poetin te vragen twee door Rusland gesteunde afgescheiden regio’s in het oosten van Oekraïne als onafhankelijk te erkennen.

Het besluit van de Doema kan, als het wordt goedgekeurd, een grotere spanning in de hand werken over de Russische militaire opbouw in de buurt van Oekraïne, die de westerse vrees voor een aanval van Moskou heeft aangewakkerd. Rusland ontkent invasieplannen en beschuldigt het Westen van hysterie.

De erkenning van de zelfverklaarde Volksrepublieken Donetsk en Luhansk kan het vredesproces van Minsk in Oost-Oekraïne, waar een conflict in de regio Donbass tussen regeringstroepen en door Moskou gesteunde separatisten al 15.000 levens heeft gekost, in de kiem smoren.

“Kiev houdt zich niet aan de afspraken van Minsk. Onze burgers en landgenoten die in Donbass wonen hebben onze hulp en steun nodig”, schreef Vyacheslav Volodin, de voorzitter van de Doema, op sociale media.

Tijdens een nieuwsconferentie in Moskou weigerde Poetin uit te leggen hoe hij van plan is te reageren. Hij zei dat de Russen meeleven met de bewoners van de Donbass-regio, maar dat hij wil dat de problemen van de regio’s worden opgelost via de akkoorden van Minsk.…

Vorige week werden vier vredesbesprekingen gehouden tussen Oekraïne, Rusland, Frankrijk en Duitsland, maar die eindigden zonder doorbraak.

Na de besprekingen zei Oekraïne dat het niet zou toegeven aan de druk van Moskou om rechtstreeks met de separatisten te onderhandelen, terwijl Rusland Kiev ervan beschuldigde absurde voorstellen te doen.

De speciale waarnemingsmissie van de OVSE bij de staakt-het-vuren-lijn in Zuidoost-Oekraïne meldde op 15 februari dat het aantal schendingen van het staakt-het-vuren onder het gemiddelde bleef. Het aantal explosies, d.w.z. artillerieinslagen, was hoger dan gemiddeld, maar bleef meestal beperkt tot één gebied waar ze aan beide zijden van de staakt-het-vurenlijn insloegen:

In de regio Donetsk registreerde de SMM 24 schendingen van het staakt-het-vuren, waaronder vijf explosies. In de vorige verslagperiode registreerde de SMM 17 schendingen van het staakt-het-vuren in de regio.

In de regio Luhansk registreerde de missie 129 schendingen van het staakt-het-vuren, waaronder 71 explosies.

De meeste schendingen van het staakt-het-vuren vonden plaats in gebieden nabij het terugtrekkingsgebied bij Zolote (door de regering gecontroleerd, 60 km ten westen van Luhansk) (zie hieronder). In de vorige verslagperiode registreerde de missie 157 schendingen van het staakt-het-vuren in de regio, waarvan sommige ook plaatsvonden in de buurt van het terugtrekkingsgebied bij Zolote.

Tijdens de verslagperiode registreerde de SMM-camera in Zolote vier vliegende projectielen, terwijl patrouilles van de missie 61 onbekende explosies en 37 uitbarstingen van zwaar machinegeweer hoorden, waarvan werd vastgesteld dat ze zich buiten het terugtrekkingsgebied bij Zolote bevonden, maar binnen 5 km van de periferie daarvan.


Gerelateerd (berichten in dit archief):

Scroll naar boven