De groeiende militaire aanwezigheid van de NAVO in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied

Bron: Sergio Rodríguez Gelfenstein 
razonesdecuba 23 februari2023,
blackagendareport 8 maart 2023 ~~~ 

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie is niet de regionale defensieve organisatie die zij beweert te zijn. Voor de NAVO ligt de hele wereld in haar invloedssfeer, en de Amerikas vormen geen uitzondering op haar hegemoniale karakter.

Momenteel is het gebruikelijk geworden om te spreken over de uitbreiding van de NAVO “naar Oost-Europa”, wat weliswaar effectief, maar een reductionistisch concept is. De waarheid is dat sinds het einde van de bipolaire wereld de Verenigde Staten, in de overtuiging dat zij de baas zijn over de wereld, de NAVO hebben gebruikt om zich over de hele planeet uit te breiden. Het bewijs hiervan is de ondertekening van het AUKUS-Verdrag (Australië, Verenigd Koninkrijk en Verenigde Staten), de oprichting van de Quadrilaterale Veiligheidsdialoog (QUAD), gevormd door Australië, India, Japan en de Verenigde Staten, en de Five Eyes Intelligence Alliance (Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk, Canada, Nieuw-Zeeland en Australië) als instrumenten van de militaire expansie van de NAVO in Azië en Oceanië.

Hetzelfde gebeurt in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, waar de Verenigde Staten een agressief uitbreidingsplan opzetten in alle lengte- en breedtegraden van de regio. De volgende drie afleveringen zullen gegevens verschaffen die bovenstaande bewering bevestigen.

Eind vorig jaar hadden de Verenigde Staten 12 militaire bases in Panama, 12 in Puerto Rico, 9 in Colombia, 8 in Peru, 3 in Honduras en 2 in Paraguay geïnstalleerd, alsmede installaties van dit type in onder meer Aruba Bonaire Curacao, Costa Rica, El Salvador, Cuba (Guantanamo) en Peru, terwijl zij zich richten op de totale dekking van het land- en zeeoppervlak van de regio.

In de Argentijnse territoriale wateren en op de door het Verenigd Koninkrijk toegeëigende Malvinas-eilanden is de NAVO aanwezig in een systeem van bases op de eilanden Ascensión, Santa Elena en Tristán da Acuña, dat de hele Atlantische Oceaan van het noorden tot het Antarctische gebied “bewaakt”.

Volgens een door het Venezolaanse newsportaal Misión Verdad geciteerd rapport van het Amerikaanse ministerie van Defensie vormt het Verenigd Koninkrijk sinds mei 2022 een “strategische controledriehoek” voor de zuidelijke punt van Zuid-Amerika. Ten zuiden van de Malvinas opereren kernonderzeeërs. Bovendien “organiseren Frankrijk en de Verenigde Staten regelmatig gezamenlijke militaire manoeuvres in de regio”.

De laatste jaren, en vooral na de komst van Laura Richardson als hoofd van het Southern Command van de Amerikaanse strijdkrachten in oktober 2021, is de agressieve inmenging van Washington in de regio ogenschijnlijk toegenomen. Dit viel samen met het aan de macht komen van Joe Biden, die een actief beleid heeft gevoerd ter vervanging van het traditionele (en natuurlijke) protagonisme van het State Department in de diplomatieke activiteit, dat het Pentagon, de National Security Council en zelfs de CIA ging invullen. Een toenemend aantal ambtenaren van deze agentschappen bezet ambassadeursposten in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied.

De Amerikaanse strategie is erop gericht haar aanwezigheid in de regio te versterken. In perspectief is de zuidelijke Atlantische Oceaan bijzonder belangrijk geworden gezien de nabijheid van Antarctica, dat wordt geregeld door een verdrag dat in 1941 afliep; en het Amazonegebied, de belangrijkste voorraad zuurstof en biodiversiteit van de planeet; en de drielandengrens waar zich de Guarani aquifer bevindt, het grootste waterreservoir ter wereld.

Dit is wat de pogingen van de Verenigde Staten om de koude oorlog in de regio weer op gang te brengen, ditmaal tegen China en Rusland, verklaart. Deze logica verklaart het besluit om zes Latijns-Amerikaanse landen op te roepen hun Russische militaire uitrusting aan Oekraïne te schenken, met uitsluiting – uiteraard – van Cuba, Nicaragua en Venezuela van dit verzoek. Richardson waarschuwde dat Rusland na China de tweede tegenstander van de Verenigde Staten in de regio is, en benadrukte de grote strategische waarde van de regio voor haar land.

De Amerikaanse generaal heeft China een “kwaadaardige staatsacteur” genoemd nadat 21 van de 31 landen in de regio zich hebben aangesloten bij China’s Belt and Road-initiatief, terwijl de investeringen van Peking in kritieke infrastructuur zoals diepwaterhavens, ruimteonderzoek of telecommunicatie, met 5G-netwerken en het bedrijf Huawei, zijn toegenomen.

Richardson benadrukte de “beschermende” rol die de Verenigde Staten in de regio zullen spelen omdat goede buren zijn betekent “voor elkaar zorgen”, wat Washington “verplicht” om de strijd aan te binden met georganiseerde misdaadnetwerken die betrokken zijn bij mensenhandel, drugssmokkel, ongereguleerde houtkap en illegale mijnbouw en vooral “omdat het een regio is die rijk is aan grondstoffen en zeldzame aardmetalen, met de zogenaamde lithiumdriehoek die 60% van de wereldreserves heeft (in Argentinië, Bolivia en Chili), een metaal dat zeer noodzakelijk is voor technologie”.
Evenzo heeft Richardson gezegd dat de Verenigde Staten geïnteresseerd zijn in olie (gezien de grote reserves die in Guyana en in Venezuela zijn gevonden) en in koper en goud in de regio, en dat de Verenigde Staten zich ook zorgen maken over het feit dat in het Amazonegebied zuurstof en 31% van het zoet water van de aarde te vinden is. Om al deze redenen moet China, dat de belangrijkste handelspartner van verschillende landen in de regio is geworden, volgens haar op afstand worden gehouden.

Deze logica maakt deel uit van de “geïntegreerde afschrikkingsstrategie” van de Verenigde Staten, een vernieuwde vorm van de Nationale Veiligheidsdoctrine die voorstelt om onder leiding van het Pentagon “alle civiele en militaire capaciteiten van regeringen, bedrijven, de civiele samenleving en de academische wereld van de Verenigde Staten en al haar bondgenoten” samen te brengen.

Tijdens de XVe conferentie van de ministers van Defensie van Noord- en Zuid-Amerika in juli 2022 in Brazilië presenteerde minister van Defensie Lloyd Austin deze strategie aan zijn collega’s in de regio. Twee maanden later, in september, drong Richardson hierop aan ten overstaan van 14 militaire leiders op de Zuid-Amerikaanse defensieconferentie.

Het belang van de Verenigde Staten heeft een regionaal perspectief, gebaseerd op de behoefte aan controle sinds 200 jaar geleden, toen de Monroe Doctrine werd afgekondigd. Maar in mondiaal perspectief vormen de Latijns-Amerikaanse strijdkrachten een niet te onderschatten strijdpotentieel. In 2018 had Brazilië 334.000 actieve militairen, Colombia 200.000 en Argentinië 51.000.

De NAVO telt 3,5 miljoen actieve militairen en burgers. Volgens de denktank CELAG zouden Brazilië en Colombia alleen al meer middelen bijdragen aan de NAVO dan de Europese leden die in de jaren negentig zijn geannexeerd. In die zin is het de moeite waard een vergelijking te maken, aangezien Argentinië bijvoorbeeld over activa beschikt die vergelijkbaar zijn met die van Bulgarije (24.800) en Tsjechië (25.000) samen.

Om deze situatie en de intense imperiale activiteit om de Latijns-Amerikaanse en Caribische ruimte te controleren beter te begrijpen, is het de moeite waard na te gaan hoe de interventie van de Verenigde Staten en de NAVO in sommige landen van de regio gestalte heeft gekregen:

Paraguay

Het Masterplan voor de bevaarbaarheid van de Paraguay-rivier is een initiatief van de Paraguayaanse regering om “het gebruik van deze bevaarbare waterweg te maximaliseren”, maar het was de Amerikaanse ambassadeur Marc Ostfield die de aankondiging deed. De werkzaamheden worden gesteund met Amerikaans kapitaal en zullen worden uitgevoerd dankzij de diensten van het U.S. Army Corps of Engineers, hetgeen tot grote bezorgdheid leidde in Argentinië, dat van mening is dat een dergelijk besluit betekent dat het grondgebied door buitenlandse troepen wordt gecontroleerd. Het belang van het gebied, dat deel uitmaakt van het bekken van La Plata, het op vier na grootste zoetwaterreservoir ter wereld in termen van uitgestrektheid, is vanzelfsprekend.

Evenzo houdt Washington niet op met zijn reeds lang bestaande plannen om een militaire basis te installeren in het drielandengebied (Argentinië-Paraguay-Brazilië), met als excuus de bestrijding van het internationale terrorisme en de drugshandel. In dit verband worden pogingen om de regio te militariseren en de “spelregels” te veranderen zodat de Verenigde Staten gebieden onder hun permanente controle kunnen brengen, in Argentinië als uiterst gevaarlijk beschouwd. Evenzo hebben sommige lokale politieke leiders hun bezorgdheid geuit over het feit dat hun regio wordt betrokken bij een logica van confrontatie tussen de Verenigde Staten en China.

Hoewel de Paraguayaanse regering heeft verklaard dat het project een “samenwerking met specialisten uit de Verenigde Staten” behelst, waarbij de rivieren zullen worden bestudeerd, maar geen samenwerking van militaire aard wordt overwogen, wordt deze bewering door de totale ondergeschiktheid van Asunción aan de Verenigde Staten in twijfel getrokken. In geopolitiek opzicht wordt er ook van uitgegaan dat Paraguay het enige land in Zuid-Amerika is dat geen betrekkingen met China onderhoudt.

Argentinië

Vanuit Argentijns oogpunt houdt het besluit van Asuncion om de Amerikaanse strijdkrachten aan te trekken om de bevaarbaarheid van de Paraguay-rivier te bevorderen, tegenwoordig verband met de groeiende handel in voedsel, die in de context van de oorlog in Oekraïne van strategisch belang is geworden.

Het doel van de waterweg is om 365 dagen per jaar de scheepvaart van grote schepen met grote vrachtvolumes mogelijk te maken, door de route te corrigeren en eilanden en andere obstakels te verwijderen. De aanwezigheid van specialisten van het Amerikaanse leger geeft het project een heel ander karakter dan wat oorspronkelijk als een civiel project werd voorgesteld.

Anderzijds hebben de Verenigde Staten hun bezorgdheid geuit omdat de Argentijnse staat voornemens is een nieuwe aanbestedingsprocedure uit te schrijven voor het uitbaggeren van de Paraná-rivier (die water uit Paraguay ontvangt) en sommige van de bedrijven die zullen trachten de aanbesteding binnen te halen, van Chinese oorsprong zijn.

Voor de Verenigde Staten is de drielandengrens tussen Argentinië, Brazilië en Paraguay van het grootste belang. Het Southern Command verklaarde dat het financieringsbronnen voor “terroristische organisaties” in West-Azië had geïdentificeerd en noemde daarbij de Libanese Hezbollah en de Palestijnse Hamas. Om deze vermeende dreiging tegen te gaan is een multilateraal mechanisme, 3+1 genaamd, in het leven geroepen met de drie Zuid-Amerikaanse landen en de Verenigde Staten.

Washington heeft ook grote belangstelling getoond voor het Argentijnse Patagonië. In dat kader woonde de Amerikaanse ambassadeur in het land afgelopen 8 augustus in de stad Neuquén (gelegen op ongeveer 1140 km ten zuidwesten van Buenos Aires) een bijeenkomst bij met vertegenwoordigers van de machtigste oliemaatschappijen ter wereld.

Vier jaar eerder, in 2018, werd de bouw van verschillende faciliteiten aangekondigd, in een fiscaal eigendom onder leiding en financiering van het Amerikaanse Southern Command. Hoewel haar ambassade in Argentinië snel liet weten dat de werken deel uitmaakten van een project voor “humanitaire hulp” waarvan het doel was de capaciteit van Neuquén om te reageren op natuurrampen te verbeteren, heeft het maatschappelijk middenveld van Neuquén een dergelijk idee verworpen, omdat het werd gekenmerkt door geheimhouding, gebrek aan informatie en afwezigheid van communicatie over wat Argentinië heeft verkregen in ruil voor de afstand van dergelijk grondgebied in een gebied dat wordt beschouwd als van hoge strategische waarde.

Het project, dat volgens een verslag van journalist Ariel Noyola Rodríguez, gepubliceerd op het RT-portaal, wordt gekarakteriseerd als een “gecamoufleerde militaire basis”, maakt deel uit van een continentale strategie die wordt gekenmerkt als een nieuwe vorm van militaire interventie in de regio: het “Humanitarian Assistance and Natural Disaster Response”-programma, dat wordt gesponsord door het Southern Command van de VS,

Anderzijds mag in deze analyse niet worden vergeten dat een deel van het Argentijnse grondgebied wordt bezet door NAVO-troepen. Tussen 1500 en 2000 Britse militairen zijn op de Malvinas gestationeerd, sommigen van hen permanent, evenals de laatste generatie jachtbommenwerpers.

WORDT VERVOLGD…

Topfoto: Wikimedia Commons

Sergio Rodríguez Gelfenstein was directeur Internationale Zaken van het presidentschap van Venezuela