In Memoriam Gorbachov

Bron: MoonOfAlabama  1 september 2022 ~~~
De man in die pizza reclame is overleden. 

Zijn grootste fout was zijn goedgelovigheid tegenover ‘westerse’ economen en leiders. Het kwam op een catastrofale manier ten koste van de mensen in de voormalige staten van de Sovjet Unie. De Russen in het algemeen haatten hem hiervoor. De ‘westerse’ leiders loofden hem voor wat hij voor hen heeft gedaan.

Gilbert Doctorow heeft een fatsoenlijk overlijdensbericht geschreven:

Geschiedenis wordt altijd geherinterpreteerd in het licht van de huidige ontwikkelingen. Zoals ik in mijn interview opmerkte, moeten de prestaties en mislukkingen van Gorbatsjov aan de macht nu opnieuw worden geëvalueerd in het licht van de huidige oorlog tussen Rusland en Oekraïne, die het grootste en gevaarlijkste militaire conflict op het Europese continent is sinds 1945.

Deze oorlog vloeit rechtstreeks voort uit het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, dat Gorbatsjov niet heeft kunnen voorkomen, hoewel hij zijn best heeft gedaan. In het voorjaar van 1991 hield hij namelijk toezicht op een referendum over deze kwestie en won hij de steun van de bevolking voor voortzetting van de USSR. Maar het uitspelen van de rechtse en linkse krachten binnen het Politburo en binnen de Partij in het algemeen gedurende een aantal jaren, het bedrog dat hij pleegde om zijn zin te krijgen, haalde hem uiteindelijk in en maakte in de zomer van 1991 de weg vrij voor de Putsch door rechtsgezinden die de Sovjet-orthodoxie wilden herstellen, wat op zijn beurt Gorbatsjov zo verzwakte dat hij gemakkelijk aan de kant werd geschoven door Boris Jeltsin. Vernietiging van de Unie was Jeltsin’s instrument waarmee hij Gorbatsjov volledig uit de macht ontzette en een koers van economische hervormingen en de-Communisatie inzette die de leiders van de meer conservatieve Sovjetrepublieken niet konden uitstaan.

Ik vestig de aandacht op Gorbatsjovs grootste mislukking, die niet het gevolg was van de samenzweringen van zijn landgenoten, maar van zijn eigen merkwaardige naïviteit in zijn omgang met de Verenigde Staten, dat wil zeggen met Reagan, met Bush en hun volgelingen. De man die zijn collega’s van het Politburo zo slim te slim af was geweest, werd compleet beetgenomen door zijn Amerikaanse en Europese gesprekspartners. Als hij voorzichtiger was geweest bij het beschermen van de Sovjet-Russische belangen, zou hij veel betere compensatievoorwaarden hebben geëist en waarschijnlijk ook hebben gekregen voor de terugtrekking van de Sovjet-troepen uit heel Oost-Europa en de ontbinding van het Warschaupact. Als hij minder goedgelovig en realistischer was geweest, zou hij schriftelijke verdragen hebben geëist waarin het verbod op uitbreiding van de NAVO naar het Oosten concreet werd vastgelegd en, of, hij zou Sovjet garnizoenen in elk van deze staten hebben achtergelaten om toe te zien op de naleving ervan. De Amerikanen die hem mondelinge toezeggingen deden, wisten echter heel goed dat deze geen enkele betekenis hadden en waren verbijsterd over het falen van het Kremlin om zijn strategische nationale belangen te verdedigen.

Dit zijn de zonden die patriottische Russen vandaag de dag tegen Gorbatsjov aanvoeren, ook al erkennen zij zijn verbazingwekkende prestaties bij het bevrijden van de Sovjet-burgers van het totalitaire juk van het verleden door middel van glasnost en perestrojka.

Vijfendertig jaar geleden publiceerde Robert Scheer een recensie van Gorbatsjovs Manifest. Consortiumnews heeft het opnieuw gepubliceerd. Het helpt ons te begrijpen waarom Gorbatsjov goedgelovig was en faalde:

Wanneer Mikhail S. Gorbatsjov volgende maand naar de Verenigde Staten komt voor zijn topconferentie met President Reagan, zal hij het hoofdthema van dit boek overbrengen: De Sovjet-Unie is nu in de greep van een nieuw realisme over haar binnenlandse crisis en wereldprioriteiten.

Zijn topadviseurs op het gebied van het buitenlands beleid zijn ervan overtuigd dat het “nieuwe denken” van de perestrojka in buitenlandse zaken een doorbraak op het gebied van de wapenbeheersing mogelijk heeft gemaakt die verder gaat dan de ondertekening van een verbod op INF-raketten (Intermediate Range Nuclear Force). Zij spreken openlijk over een drastische overeenkomst om de strategische raketmacht van beide partijen te halveren in ruil voor een voortdurende strikte naleving van het bestaande ABM-verdrag (Anti-Ballistic Missile).

Perestrojka, of herstructurering, zoals levendig en conversationeel beschreven in dit opmerkelijke manifest, is gebaseerd op een diepgaande kritiek op de “stagnatie” van de Sovjet maatschappij en een aandrang om haar essentiële economische mechanismen radicaal te herordenen. Maar perestrojka vereist voor haar succes een glasnost die door het verstarde intellectuele en politieke leven van het land waait.

De meer dramatische veranderingen draaien om het andere toverwoord van Gorbatsjovs revolutie: glasnost, of openheid. […]

Het verband tussen glasnost en perestrojka is […] van vitaal belang, schrijft Gorbatsjov: “Vandaag is onze belangrijkste taak het individu geestelijk op te beuren, zijn innerlijke wereld te respecteren en hem morele kracht te geven.” En, voegt hij er cursief aan toe, “kortom, we hebben een brede democratisering van alle aspecten van de samenleving nodig.”

Dat heeft niet goed gewerkt in de Sovjet-Unie, die geen democratische tradities had en geen van de instellingen die nodig zijn om een echte democratie te ontwikkelen.

Later komt Scheer bij het internationale deel van het Manifest. Hij bekritiseert een deel ervan om vervolgens te schrijven:

Gorbatsjov stelt in feite dat de tijd van de Koude Oorlog voorbij is en dat de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten niet langer een militaire weg hebben om hun geschillen uit de weg te ruimen. Het is een punt dat niet veel verschilt van dat van president Richard M. Nixon in zijn boek, “The Real Peace,” waarin wordt gesteld dat oorlog, hetzij nucleair of conventioneel, niet langer een optie is: “Vrede is de enige optie,” schreef Nixon. Gorbatsjov zegt het iets anders: “Nu we het nucleaire tijdperk zijn binnengetreden… heeft de mensheid zijn onsterfelijkheid verloren.” Hij voegt eraan toe:

“Clausewitz’ dictaat dat oorlog de voortzetting van beleid is, alleen met andere middelen, die in zijn tijd klassiek was, is hopeloos verouderd. Het behoort nu tot de bibliotheken. … Veiligheid kan niet langer worden verzekerd met militaire middelen – noch door het gebruik van wapens of afschrikking, noch door voortdurende perfectionering van het ‘zwaard’ en het ‘schild’. Pogingen om militaire superioriteit te bereiken zijn absurd.”

Dat geloof was en is een waanidee. De VS slikten die onzin niet en nu zij verlost waren van de vroegere concurrerende macht, begonnen zij de wereld meer dan ooit te bedreigen:

De Verenigde Staten hebben sinds 1776 bijna 400 militaire interventies uitgevoerd, volgens innovatief onderzoek van de geleerden Sidita Kushi en Monica Duffy Toft.

Tot het einde van de Koude Oorlog, merken Kushi en Toft op, was de militaire vijandigheid van de V.S. over het algemeen evenredig met die van haar rivalen. Sindsdien “begonnen de VS hun vijandelijkheden te laten escaleren naarmate hun rivalen ze deëscaleerden, wat het begin markeert van Amerika’s meer kinetische buitenlandse politiek“. Dit recente patroon van internationale betrekkingen die grotendeels met gewapend geweld worden gevoerd, wat Toft “kinetische diplomatie” heeft genoemd, is steeds meer gericht op het Midden-Oosten en Afrika. In deze regio’s hebben zowel grootschalige Amerikaanse oorlogen plaatsgevonden, zoals in Afghanistan en Irak, als onopvallende gevechten in landen als Burkina Faso, Kameroen, de Centraal Afrikaanse Republiek, Tsjaad en Tunesië.

Uit de samenvatting van de gepubliceerde studie:

Volgens het MIP hebben de VS sinds 1776 bijna 400 militaire interventies ondernomen, waarvan de helft tussen 1950 en 2019. Meer dan 25% daarvan heeft plaatsgevonden in de periode na de Koude Oorlog.

Dat waren 100 interventies na de koude oorlog waarbij de VS probeerden hun beleid met militaire middelen uit te voeren.

En Gorbatsjov vond dat “hopeloos uit de tijd”. Dat hij niet begreep dat echte macht uit het zwaard vloeit, was een groot gebrek in zijn denken.

Zijn overtuiging was de reden waarom hij viel voor zoete “westerse” toezeggingen zonder er zeker van te zijn dat deze afdwingbaar waren. De huidige proxy-oorlog die de VS tegen Rusland voert, is hier een direct gevolg van.

Als zodanig: Good riddance – God zij met je.