Heimwee naar de tijd van de Cubaanse Raketcrisis

07feb 2023 by ian 
Bron: Roger Harris
Counterpunch 6 februari 2023 ~~~

Zestig jaar geleden verzamelde een groep jonge mensen zich angstig rond een zwart-wit tv in het gebouw van mijn studentenvereniging. De VS en de USSR bevonden zich in een existentiële impasse. De VS hadden ballistische kernraketten in Turkije geplaatst. Toen de Sovjets reageerden door raketten in Cuba te plaatsen, eisten de VS dat deze werden verwijderd of dat er zware gevolgen zouden volgen.

We haalden allemaal een enorme collectieve zucht van verlichting uit toen Nikita Chroesjtsjov er publiekelijk mee instemde om de Sovjetraketten uit Cuba terug te trekken. John F. Kennedy deed dat in het geheim door de op de Sovjet-Unie gerichte Amerikaanse raketten uit Turkije te verwijderen. De hele wereld verheugde zich. Een nabije ontmoeting met een oorlog, die de beschaving had kunnen bedreigen, was vermeden.

In de nasleep eiste een sterke internationale vredesbeweging enkele successen, zoals de Anti-Ballistic Missile en de Intermediate-Range Nuclear Forces verdragen. Die mooie dagen zijn nu voorbij. De VS zijn grotendeels verantwoordelijk voor het schrappen van deze ontwapeningsverdragen. Het laatst overgebleven verdrag over de vermindering van strategische wapens (START) loopt af in februari 2026 en de vooruitzichten op verlenging zijn gering.

In 1962, midden in de Koude Oorlog, was het ondenkbaar dat we in hoopvolle tijden van relatieve veiligheid leefden. Maar dat was wel zo, vergeleken met de huidige situatie. De VS en de USSR waren beide bereid om in 1962 een stap terug te doen van de rand van een nucleair conflict. Beide partijen streefden naar inschikkelijkheid; geen van beide streefde naar de overwinning. Nu streven de VS en hun bondgenoten naar een dodelijke nederlaag van Rusland.

Geen exit-strategie

De geschiedenis heeft aangetoond dat oorlogen ofwel eindigen in een onderhandelde vrede ofwel in een overwinning voor één partij.

De wereld had het geluk dat de Cubaanse Raketcrisis eindigde met de bereidheid van beide partijen om zich te schikken in plaats van te winnen. De Oekraïense oorlog die momenteel woedt en zelfs escaleert, zou daarentegen de opmaat kunnen zijn tot de Derde Wereldoorlog, omdat geen van beide partijen een exit-strategie lijkt te hebben; de ene uit vrije wil, de andere omdat hij met zijn rug tegen de muur staat.

De bedoeling van de VS is een overwinning door Rusland ” te overbelasten en uit zijn evenwicht te brengen”, zoals de semi-gouvernementele Rand Corporation in zijn standpunt voor 2019 schrijft. Zoals analist Rick Sterling opmerkte, was dit het draaiboek voor de VS om Rusland in het huidige conflict uit te lokken. Bommenwerpers zijn geherpositioneerd binnen aanvalsbereik van belangrijke Russische strategische doelen, er zijn extra tactische kernwapens ingezet en er zijn VS/NAVO-oorlogsoefeningen gehouden aan de grenzen van Rusland.

De Duitse ex-kanselier Angela Merkel onthulde onlangs dat de westerse mogendheden nooit van plan waren vrede te sluiten met Rusland. Die bekentenis verwoordde expliciet wat al lang in het buitenlands beleid van de VS was vastgelegd. De toenemende provocaties van de VS en hun bondgenoten die hun bestaan opzettelijk bedreigen, zouden vroeg of laat door Rusland moeten worden aangepakt.

Uitbreiding van de NAVO

De NAVO werd opgericht in 1949 aan het begin van de Koude Oorlog tegen de toenmalige Sovjet-Unie en later tegen Rusland. De NAVO was vanaf het begin niet zozeer een “bondgenootschap” als wel een militair verlengstuk van het Amerikaanse imperium waarbij alle leden moesten worden geïntegreerd met en onder Amerikaans militair commando.

Van de oorspronkelijke 12 leden was de NAVO ten tijde van de Cuban Missile Crisis in oostelijke richting uitgebreid naar de USSR met Griekenland, Turkije en West-Duitsland. Na die crisis en ondanks verzekeringen aan de Sovjets en vervolgens de Russische Federatie, heeft de NAVO zich uitgebreid tot aan de grenzen van het huidige Rusland met een volledig lidmaatschap van 28 vijandige staten.

Nucleaire proliferatie

De verschrikkelijke bombardementen op Hiroshima en Nagasaki in 1945 markeerden het begin van het nucleaire tijdperk, waarin de VS het monopolie hadden op dit ultieme massavernietigingswapen. De Sovjet-Unie ontwikkelde defensief haar eigen capaciteit tegen 1949, gevolgd door het VK in 1953. Sinds 1962 is de nucleaire club uitgebreid met Frankrijk, China, Israël, rivalen India en Pakistan en ten slotte Noord-Korea.

Momenteel hebben de VS 1644 strategische kernkoppen, tegenover 1588 van Rusland. De enige andere mogendheden met strategische kernkoppen op intercontinentale raketten of bommenwerpers zijn Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.

Volgens de Federation of American Scientists “blijven alle huidige kernmachten hun resterende kernwapens in een aanzienlijk tempo moderniseren, voegen verscheidene nieuwe types toe en/of vergroten de rol die ze spelen in de nationale strategie en in publieke verklaringen, en lijken ze allemaal vastbesloten om kernwapens voor onbepaalde tijd te behouden”. Het gevaar van een nucleaire oorlog wordt steeds groter, verergerd door potentiële onbedoelde of toevallige triggers.

Amerikaanse hegemonie bedreigd

Vooral door de opkomst van China als economische wereldmacht wordt de Amerikaanse hegemonie bedreigd. Washington heeft zich niet genadig aangepast aan een opkomende multilaterale wereld.

Het derde deel van de mensheid dat zich niet voldoende heeft onderworpen aan wat president Biden zijn “op regels gebaseerde orde” noemt, is onder verstikkende unilaterale economische sancties geplaatst. West-Europa, een potentiële natuurlijke handelspartner van zijn oosterbuur, is onder druk gezet om zijn economische banden met Moskou te verbreken. En als er een zweem van aarzeling is, gebruikt de VS gewoon geweld, zoals het deed om de uitvoer van Russisch gas naar Duitsland via de Nord Stream-pijpleidingen te beëindigen.

De VS hebben echter ondervonden dat ze niet altijd kunnen zegevieren. Pentagon Plan B is dan ook een plan van chaos, zoals het lot van Afghanistan, Libië, Haïti, Syrië, Irak, Palestina, enzovoort. Voor de hegemoon is een mislukte staat beter dan een onafhankelijke. Gezien het alternatief van chaos, een chaos die de uitverkoopperiode van Jeltsin op een picknick zou doen lijken (en waaraan Poetin medeplichtig zou zijn), ziet Rusland geen andere mogelijkheid dan te proberen ten koste van alles te zegevieren.

Normalisatie van nucleaire oorlog

Het huidige gevaar wordt nog vergroot door de normalisering van de oorlog. Toen ik op de lagere school zat, was het beleid van de Amerikaanse regering erop gericht de angst voor een nucleaire oorlog aan te wakkeren om de uitbreiding van het leger na de Tweede Wereldoorlog te rechtvaardigen. Dus, wij kinderen werden geterroriseerd met “duiken en dekken” oefeningen. Gezinnen moesten zich opsluiten in hun eigen schuilkelders.

Nu is de heersende propaganda van Washington dat een nucleaire oorlog “gewonnen” kan worden. Dr. Strangelove is geen satire meer. Deze planning om een nucleaire oorlog te voeren alsof het geen existentiële bedreiging is, is geïnstitutionaliseerde waanzin. Symptomatisch is de geruststelling van het Smithsoniaanse Magazine: “Vandaag leven we in een enorm andere wereld…de dreiging van een wereldwijde thermonucleaire oorlog is grotendeels vervaagd.”

Maar Robert Kagan, echtgenoot van de Amerikaanse staatssecretaris Victoria Nuland, vraagt zich af: “Kan Amerika leren zijn macht te gebruiken?” De neo-con pleit vervolgens voor een krachtige nucleaire confrontatie met Rusland, waarbij Poetin waarschijnlijk zal terugkrabbelen.

Als een antwoord reageert de onnavolgbare Caitlin Johnstone: “Het is net zo rationeel als geloven dat Russische roulette veilig is omdat de man die je het pistool aanreikt zijn hoofd er niet afknalde toen hij de trekker overhaalde.”

Een pad naar een onderhandelde vredesregeling ontbreekt.

De Rand Corporation opperde onlangs het perspectief dat: “De kosten en risico’s van een lange oorlog in Oekraïne zijn aanzienlijk en wegen niet op tegen de mogelijke voordelen van een dergelijk traject voor de VS.” Rand weerspiegelt niet alleen, maar leidt ook de mening van de heersende klasse. Deze analyse is dus belangrijk omdat ze afziet van een volledige overwinning in Oekraïne op Rusland.

Helaas heeft de regering-Biden niet alleen geen exit-strategie voor haar oorlogen zonder einde, maar wordt zij ook geconfronteerd met weinig binnenlandse oppositie tegen dit beleid in vergelijking met vroeger.

Terwijl een handvol Republikeinen – voornamelijk om bekrompen partijdige redenen – vraagtekens heeft gezet bij de almaar uitdijende Amerikaanse oorlogsinspanningen, is er absolute oorlogseenheid onder de Democraten. De Democraten zijn de uitgesproken partij van de oorlog geworden. Samen met de neo-conservatieven bepalen de “oorlogspooiers” de koers van onze toekomst. Zelfs sommige vermeende linksen in de VS slaan op de oorlogstrommels om “de overwinning van Oekraïne op de Russische invasie te steunen.”

Wat verlang ik terug naar vroeger, toen de keuze “beter rood dan dood” een optie was.

Topfoto: Cubacrisis | bron: Central Intelligence Agency – Public Domain

Roger Harris zit in het bestuur van de Task Force on the Americas, een 32 jaar oude anti-imperialistische mensenrechtenorganisatie.

Gerelateerd (berichten in dit archief):